काठमाडौँ– भारतको मध्य प्रदेश राज्यको कुनो राष्ट्रिय निकुञ्जमा एक महिनाभन्दा कम अवधिमा दोस्रो चितुवाको मृत्यु भएको छ ।
यो गत फेब्रुअरीमा दक्षिण अफ्रिकाबाट भारतमा ल्याइएका १२ ठुला बिरालाहरू मध्ये एक थियो । भारतले गत वर्ष चितुवालाई आधिकारिक रूपमा विलुप्त भएको घोषणा गरेको ७० वर्षभन्दा बढी समयपछि पुनः ल्याएको हो ।
गत २७ मार्चमा, नामिबियाबाट ल्याइएका जनावरहरूको पहिलो समूहको एक पोथी चितुवाको मिर्गौला रोगका कारण शङ्कास्पद मृत्यु भएको थियो।
नामिबियावाट ५ भाले र ३ पोथी गरी ८ नामिबियन चितुवाहरूलाई गत वर्ष धूमधामका साथ भारतमा स्थानान्तरण गरिएको थियो ।
यता, फेब्रुअरीमा दक्षिण अफ्रिकाबाट थप १२ वटा चितुवा भारत ल्याइएको थियो। ती सबैलाई जङ्गलमा छोड्नु अघि कुनोको पार्कमा नियन्त्रित क्वारेन्टाइन क्षेत्रमा राखिएको थियो। वन अधिकारी र चिकित्सकको टोलीले उनीहरूको आवतजावतको अनुगमन र निगरानी गरिरहेको छन् ।
यसैगरि भारतले २९ मार्चमा ४ चितुवाको बच्चालाई आफ्नो देश भित्राएको थियो उक्त चितुवाहरू गत सेप्टेम्बरमा नामिबियाबाट ल्याएको एक पोथीबाट जन्मिएको थियो ।
सन् १९४७ मा स्वतन्त्रतापछि विलुप्त हुने यो मात्र ठूलो स्तनपायी हो ।
शिकार, घट्दो वासस्थान र पर्याप्त शिकारको अभाव – कालो हरिण, हरिण र खरायो – भारतमा बिरालो लोप हुनुको मुख्य कारणहरू थिए।
वन्यजन्तु विशेषज्ञहरूले भारतमा जनावरको पुनः परिचयलाई स्वागत गरेका छन् तर कतिपयले उनीहरूलाई अन्य सिकारीहरूबाट हुने सम्भावित जोखिम र पर्याप्त शिकार नहुने चेतावनी पनि दिएका छन्।
